کنجد گیاهی پراز خاصیت

چین یکی از بزرگترین تولید کنندگان کنجد دنیا می باشد. و هندوستان و حبشه در مقام دوم تولید این گیاه قرار دارند. کنجد تولید شده در ایران بیشتر به مصرف تهیه روغن و حلوا ارده می رسد.

کنجد در درمان بی خوابی موثر بوده، خاصیت ضد ورم مفاصل و رماتیسم و همجنین خاصیت ضدسرطان دارد.دانه های کنجد حاوی مواد چربی، آنتی اکسیدان ها، روغن کنجد، مواد پروتئینی، اسید آمینه، سلولز، مواد معدنی و کلسیم است و بدین ترتیب دانه های کنجد بسیار مغذی و مقدار بسیار پرارزشی انرژی دارند.

کنجد گیاهی است یک ساله با ارتفاع حدود یک متر که قسمت انتهایی ساقه آن پوشیده از کرک است. برگهای آن بیضی، باریک و نوک تیز است. گلهای آن به رنگ سفید یا قرمز، به طور تک تک در کناره برگهای قسمت انتهایی ساقه ظاهر می شوند.

معرفی کنجد:

کُنجِد یا کُنجید که سمسم و جلجلان هم نامیده می‌شود، گیاهی است از رده دولپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره کنجدها است. این گیاه یک ساله‌است و ارتفاعش بالغ بر یک متر است. قسمت فوقانی ساقه‌اش پوشیده از کرک است ولی قسمت‌های تحتانی آن عاری از کرک است. برگ‌هایش در قسمت قاعده به طور متناوب و در قسمت‌های انتهایی ساقه به طور متقابل قرار گرفته‌است و پهنک برگ‌ها بیضوی و دراز و نوک تیز است و در قسمت قاعده ساقه پهن تر از قسمت انتهایی است. گل‌های آن که به طور منفرد و در کناره برگ‌های قسمت انتهایی ساقه قرار دارد، شامل قطعات پنج تایی به هم پیوسته‌است و تعداد پرچم‌ها ۴ عدد است. میوه‌اش کپسولی و محتوی دانه‌های کوچک مسطح و بیضوی است. دانه‌های کنجد به سبب دارا بودن روغن قابل استخراج تنها قسمت مورد استفاده گیاه است.

دانه کنجد به‌عنوان یک دانه روغنی حاوی ترکیبی از اسیدهای چرب اشباع‌نشده با نسبت مساوی اسید لینولئیک و اولئیک و اسیدپالمتیک و استئاریک است. ۷۵ درصد دانه کنجد را چربی و پروتئین و ۲۵ درصد آن را موادمعدنی، کربوهیدرات (قند) و فیبر تشکیل داده است. کنجد همچنین حاوی فنول‌ها، استرول‌های گیاهی، فسفولیپیدها و ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامینE و ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی نظیر کلسیم، منیزیم، روی، مس و فسفر است.

پیشینه کنجد:

دانه کنجد، یکی از مغذی‌ترین دانه‌های روغنی است. وطن اصلی کنجد هندوستان بوده و در ایران در زمان خشایار شاه سربازان از کنجد و سایر دانه‌های روغنی برای کسب نیرو استفاده می‌کردند اما کمی بعد، در زمان صفویه حلواارده با ترکیب کنجد آسیاب شده با شیره انگور، خرما یا کشمش تهیه شد و به‌عنوان غذایی کم‌حجم و مقوی مورد استفاده سربازان قرار گرفت. کنجد گیاهی یک ساله با ارتفاع حدود یک متر است. این گیاه، گرمادوست و خاص مناطق گرمسیری است.

میوه آن به صورت کپسولی و دارای دانه‌های کوچک و بیضی شکلی است که قسمت مورد استفاده آن به شمار می‌آید. بزرگ‌ترین تولیدکننده کنجد در دنیا چین و بعد از آن هندوستان است. ایران نیز مقداری کنجد تولید می‌کند که بیشتر به مصرف تولید روغن و حلواارده می‌رسد. کشت کنجد در ایران بیشتر در خوزستان، بلوچستان، یزد، اصفهان و حتی مناطق سردسیری چون اراک، همدان، نهاوند و مراغه انجام می‌شود. برداشت کنجد در کشور حدود ۳۰ تا ۳۵ هزارتن در سال است که ۱۵ هزارتن آن به مصرف حلواسازان، ۱۰هزارتن به مصرف نانوایی‌ها و ۵ هزارتن به مصرف آجیل‌فروشی‌ها و قنادان می‌رسد.

ترکیبات کنجد:

کنجد دارای پروتئین، ویتامین های A، B2، D،E ،F و لسیتین می باشد.طبق نظر کارشناسان غذایی کنجد به علت داشتن فسفر و مس فراوان برای تقویت هوش وبینایی مفید است .

همچنین مقدار روغن موجود در کنجد حدود ۵۰% است. روغن کنجد مرکب از ۷۰% اسیدهای چرب اشباع نشده مانند اسید لینولئیک، اسید اولئیک و مقداری اسیدهای چرب اشباع‌شده مانند اسید پالمیتیک وآرشیدیک اسید می باشد. روغن کنجد یکی از روغن های اشباع نشده و مفید برای بدن است و نه تنها این روغن کلسترول بدن را بالا نمی برد بلکه آن را کاهش نیز می دهد. این روغن در آمریکای شمالی و کانادا مصرف زیادی دارد .

جالب است بدانید برای تهیه روغن کنجد معمولا” دانه های آن را می شویند تا رنگ روی آن از بین برود، سپس دانه ها راآسیاب کرده و در آب می ریزند تا پوست آن که سبک است روی آب بیاید . سپس پوست را جدا کرده دانه ها را خشک می نمایندو در آب جوش می ریزند و خمیر می کنند. این خمیر را تحت فشار قرار می دهند تا روغن آن جدا شود. این روغن را روغن سرد فشار اول می نامند. از تفاله باقی مانده تحت اثر فشار و گرما روغنی به دست می آید که به روغن گرم یا فشار دوم معروف است. که البته ارزش غذایی روغن سرد را ندارد. بنابراین اگر می خواهید از روغن کنجد استفاده کنید دقت کنید از روغن سرد فشار اول که به First cold pressed معروف است ، باشد زیرا دراثر حرارت دادن ، روغن کنجد خواص خود را ازدست می دهد.

تفاله باقیمانده از این مرحله را که دارای مواد پروتئینی است معمولا” برای علوفه دام ها بخصوص گاو های شیرده به کار می برند.

کنجد منبع غنی از پروتئین است و ارزش غذایی بالایی دارد. هر قاشق غذاخوری کنجد تأمین کننده ۱۴ درصد از نیاز روزانه به کلسیم بدن است؛ مصرف ۵۰ گرم از کنجد، ۲۵ درصد از نیاز روزانه به اسید فولیک را بر طرف می‌کند.

این دانه منبع آهن گیاهی است که برای رفع خستگی مفید است همچنین مصرف این دانه گیاهی برای افرادی که مبتلا به کم‌خونی فقر آهن هستند می‌تواند بسیار مۆثر باشد.

دانه کنجد دارای ۲۰ تا ۲۵ درصد پروتئین، ۵۰ درصد چربی و به نسبت مساوی اسیدلینولئیک و اولئیک است. کنجد یکی از منابع بسیار مفید برای جذب آهن، روی و کلسیم به شمار می‌آید.

کسانی که شیر دوست ندارند می‌توانند از کنجد برای تأمین کلسیم، روی و آهن خود که از مواد معدنی مهم به شمار می‌آید، استفاده کنند.

جایگزین کردن کنجد و بیسکویت‌های کنجدی به عنوان میان وعده‌ها بسیار مهم است و مصرف ۳۰ گرم از این دانه بسیار مفید است. مصرف یک قاشق غذاخوری کنجد معادل یک واحد چربی است و ۴۵ کیلوکالری انرژی دارد همچنین کنجد موجب افزایش چربی خون نمی‌شود بلکه کلسترول بد خون را نیز کاهش می‌دهد.

روغن کنجد با رنگ روشن نسبت به حرارت مقاوم است و برای سرخ کردن مناسب است، در حالی که روغن کنجد تیره (به دست آمده از کنجد بوداده) برای تفت دادن یا پختن غذا مناسب است

ترکیبات کنجد

کنجد آثار ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی شناخته‌شده‌ای دارد. مصرف آن باعث کاهش میزان تری‌‌گلیسیرید، کلسترول بد یا LDL و قندخون و افزایش HDL یا همان کلسترول خوب می‌شود و تمام این موارد به کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی – عروقی کمک خواهد کرد. مصرف کنجد باعث افزایش سطح ویتامینE در بافت‌ها هم می‌شود. در صورتی که دچار درد‌های شدید در دوران عادت ماهانه هستید، بهتر است بدانید مصرف کنجد و فرآورده‌های آن باعث کاهش التهاب و شدت انقباض‌های رحمی و در نتیجه کاهش شدت درد در دوران قاعدگی هم می‌شود. کنجد همچنین در بهبود ترشح هورمون‌های جنسی در زنان یائسه نقش دارد.

بررسی‌ها نشان داده‌اند مصرف کنجد در بهبود روند بیماری پارکینسون تاثیرگذار است و به رشد سلول‌های عصبی مرکزی در نوزادان نیز کمک می‌کند و باعث افزایش قدرت بینایی می‌شود. به همین دلیل متخصصان تغذیه مصرف آن را به خانم‌های باردار و شیرده توصیه می‌کنند.

کلسیم موجود در کنجد برای داشتن استخوان‌ها و دندان‌های سالم موثر است و در انعقاد خون، کاهش فشارخون و عملکرد عضلات نقش دارد. در نهایت کنجد به‌عنوان منبع آهن در درمان کم‌خونی نقش دارد و ویتامین‌های گروه B موجود در آن نیز به بهبود سوخت و ساز بدن کمک می‌کند.

ارزش غذایی کنجد:

کنجد منبع غذایی بسیار با ارزشی است . کنجد از نظر ویتامین های A و B و D و کلسیم ، منیزیم ، آهن ، فسفر ، روی ، مس ، منگنز و فیبر منبع خوبی به شمار می آید . هر یکصد گرم کنجد حاوی ۶۰۰ کالری انرژی ، ۵/۵ گرم آب ، ۲۰ گرم پروتئین ، ۴/۵۱ گرم روغن ،۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم ، ۱۰ میلی گرم آهن ، ۱۵ واحد ویتامین A ، حدود ۱ میلی گرم ویتامین B1 و ۲۵/۰ میلی گرم ویتامین B2 می باشد . تنها یک چهارم لیوان از آن ، قابلیت تامین۴/۷۰ درصد مس ، ۶/۳۱ درصد منیزیم و ۱/۳۵ درصد از کلسیم مورد نیاز روزانه را دارد .

– کنجد سرشار از پروتئین می باشد که به صورت خام نیز قابل هضم است و مصرف آن می تواند تا حد قابل ملاحظه ای نیاز بدن به پروتئین را تامین نماید .

– کنجد حاوی ۵۵-۵۰ درصد روغن است که ۷۰ درصد آن را اسیدهای چرب غیر اشباع نشده مانند اسید لینولئیک ، اسید اولئیک تشکیل میدهد که می تواند نیاز انسان را به این اسیدهای چرب ضروری تا حد زیادی مرتفع کند . تحقیقات نشان داده است که روغن کنجد خاصیت کاهش دهنده فشارخون و کلسترول نامطلوب ( LDL ) را دارد و در نتیجه باعث کاهش بیماریهای قلبی و عروقی می گردد.

– کنجد منبع خوبی از مواد مغذی نظیر کلسیم و آهن است مصرف کنجد در دوران نوجوانی باعث استحکام استخوانها می شود و خطر پوکی استخوان را در سنین بالا کاهش می دهد . مصرف یک قاشق غذاخوری کنجد ۱۴ درصد نیاز روزانه کلسیم را برآورده می سازد همچنین آهن در ساخت هموگلوبین ( مولکول حمل کننده اکسیژن در خون ) مؤثر است و کمبود آهن موجب خستگی ، سستی و ضعف عمومی و حتی کم خونی می شود .

– کنجد دارای آنتی اکسیدانهای طبیعی نظیر سزامول و سزامولین بوده که دارای خاصیت ضدسرطانی می باشد . در میان ۶ دانه روغنی رایج ، روغن کنجد بالاترین میزان آنتی اکسیدان را دارا است .

– کنجد دارای ترکیبی به نام لستین است که برای اعصاب و نسوج مغز بی نهایت ضروری بوده و به تقویت حافظه کمک می نماید و کمبود آن باعث بروز بیماریهای عصبی و کاهش حافظه می گردد .

– در گزارش هایی که در مورد میزان فیتو استرول گیاهان ارائه شده است کنجد ، از غنی ترین مواد غذایی از نظر فیتو استرول هاست . در هر صد گرم کنجد ۴۰۰ تا ۴۱۳ میلی گرم فیتو استرول وجود دارد . فیتو استرولها ترکیباتی هستند که در گیاهان یافت می شوند و ساختمان شیمیایی مشابهی با کلسترول دارند . با دریافت میزان مناسبی از فیتو استرولها ، میزان کلسترول خون کاهش می یابد و همچنین خطر بروز سرطانهای خاص را کاهش می دهد .

در کنار تمامی مزایای مطلوب ، کنجد فاقد ترکیب ضدتغذیه ای یا هر گونه ترکیبات آلرژی زا است . تنها ترکیب نامطلوب در کنجد اسید اگزالیک است که ۹۵ درصد آن در پوست کنجد قرار دارد که در اثر پوست گیری خارج می شود لذا توصیه می شود در رژیم غذایی بیشتر از کنجد سفید شده یا بدون پوست استفاده گردد .

خواص کنجد:

کنجد خواص درمانی چشمگیری دارد. منبع غنی اسید آمینه کنجد رشد تومورها را متوقف می کند و به رفع مسمومیت کبد و کلیه ها و بهبود سیستم ایمنی بدن کمک می کند.

کنجد در درمان بی خوابی موثر بوده، خاصیت ضد ورم مفاصل و رماتیسم و همجنین خاصیت ضدسرطان دارد. خواص ضد قارچ و ضد باکتری از دیگر تأثیرات آن است.

روغن کنجد در جلوگیری از فساد دندان کاربرد دارد. همچنین در درمان التهاب و تورم لثه مفید است. برگ های کنجد سرشار از مواد لعابی هستند که در گذشته با دیگر گیاهان برای درمان اسهال خونی و وبا به کار برده می شدند.

آرد کنجد سرشار از اسید آمینه است و ۳ برابر شیر کلسیم دارد. آرد کنجد یا کنجد به خوبی در سالادها، خوراک های مرغ یا گوشت و سبزیجات پخته شده به کار رفته و همچنین در معطر ساختن پنیر، سالادهای تخم مرغ، سس هایی که اساس آن کره یا نان معطر هست کاربرد دارد.

کنجد معدن مواد معدنی قابل جذب است و دارای ؛ منیزیم، کلسیم، آهن، سیلیس، آلومینیوم، کروم، مس، نیکل، سدیم و چندین فلز و شبه فلز دیگر است. اثر کنجد بیشتر در اثر داشتن ویتامین های زیاد آن است بویژه ویتامین های ب و ویتامین های ف که فراوان دارد.

کنجد تقریبا بیشتر مواد مورد ساختمان بدن را داراست. لذا یک غذای قیمتی و پر ارزش برای انسان است که دارای خواص گوشت است ولی ضرر آن را ندارد .

کنجد قوت ، جوانی ، تعادل زندگانی و صحت را به انسان می بخشد. اثر آن در تعویض سلول های کهنه ی بدن بسیار سریع است و در تسهیل تفکر عمل آن قابل تحسین است و در رفع آلامی مانند: سرطان ، سل ، کم خونی بی نظیر است .

خواص مفید کنجد برای سلامتی بدن

غذایی که بر هر دارویی ترجیح دارد کنجد است که تقریبا بیشتر مواد مورد ساختمان بدن را داراست. لذا یک غذای قیمتی و پر ارزش برای انسان متمدن است. دارای خواص گوشت است ولی ضرر آن را ندارد.

قوت، جوانی، تعادل زندگانی و صحت را به انسان می بخشد. طعم گوارای آن مورد توجه شکم پرستان است و به خوبی آسانی برای انسان در هر سنی که باشد قابل هضم است. کنجد برای زن، مرد، بزرگ و کوچک برای ادامه حیات و طول عمر مفید است، اثر آن در تعویض سلولهای کهنه بدن بسیار سریع است و در تسهیل تفکر عمل آن قابل تحسین است و در رفع آلامی مانند: سرطان، سل، کم خونی بی نظیر است. در زندگانی جدید که فکر بشر بیش از سایر اعضای بدن او به کار می رود کنجد از نان واجبتر است.

خلاصه کنجد غذای کسانی است که می خواهند عمر زیاد توام با سلامتی داشته باشند، بهترین وسیله راحتی و بیمه کننده جوانی شما کنجد است.

خواص کنجد

• وجود لسیتین فراوان در کنجد برای تقویت حافظۀ انسان بسیار موثر است .
• سرشار از منیزیم و آهن بوده و سبب بهبود خستگی و ضعف عمومی و مانع از کم خونی می شود .
• وجود املاح سدیم و پتاسیم در کنجد سبب تعادل آب بدن می شود .
• سرشار از ویتامین های گروه B و ویتامین E و اسید فولیک است.
• با داشتن کلسیم و فسفر فراوان سبب استحکام استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان می شود .
• بهترین غذا برای ورزشکاران و کسانی که دارای کارهای فکری هستند ، می باشد .
• بازکنندۀ گرفتگی و انسداد عروق و نرم کنندۀ حلق و چاق کننده است .
• اگر هنگام خواندن کتاب احساس خستگی فکری کردید ، کافی است مقداری کنجد بو داده بخورید تا خستگی تان برطرف شده و دوباره میل به خواندن کتاب و مطالعه پیدا کنید .

ازنظر طب قدیم ایران، کنجد گرم است. کنجد بسیار مغذی است و در اکثر کشورهای فقیر به عنوان جانشین گوشت بکار می رود. خواص مفید کنجد به شرح زیر است:

• برای چاق شدن و تقویت نیروی جنسی موثر است.
• برای رفع قولنج کنجد را آسیاب کرده و با سرکه مخلوط کنید و به مقدار نصف وزن کنجد، مغز بادام پوست کنده را به آن اضافه کنید. سپس آنها را پودر کنید و هر روز به مقدار یک قاشق سوپ خوری از آن بخورید.
• کنجد گرفتگی صدا را از بین می برد.
• نرم کننده معده و روده است.
• کره کنجد که در کانادا بنام تاهیتی معروف است و شبیه ارده است، غذای خوبی برای رشد بچه هاست.
• برگ کنجد را اگر به سر بمالید، باعث رشد و سیاهی موی سر می شود.
• ارده نرم کننده معده و روده هاست.
• کنجد فشار خون بالا را کاهش می دهد.
• کنجد ضد رماتیسم است.
• برای رفع ناراحتی کیسه صفرا مفید است.
• دم کرده برگ کنجد، اسهال خونی را برطرف می کند.
• روغن کنجد برای رفع تنگی نفس، سرفه خشک و زخم ریه مفید است.
• روغن کنجد سوزش ادرار را رفع می کند.
• از روغن کنجد به جای روغن زیتون در سالاد استفاده کنید.
• کنجد با تمام فوایدی که دارد برای معده ضعیف مناسب نیست، زیرا هضم آن سنگین است. این گونه اشخاص باید آن را با عسل و سرکه بخورند.

خواص شیمیایی

ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد

روغن کنجد به گروه اسیدهای اولئیک – لینولئیک متعلق است. این روغن کمتر از ۱۵ درصد اسید چرب اشباع دارد که بیشترین آن پالمیتیک و استئاریک و بیش از ۸۵ درصد مجموع اسیدهای چرب آن غیراشباع است. اسید اولئیک و اسید لینولئیک بیش از ۸۰ درصد کل اسیدهای چرب روغن کنجد را تشکیل می‌دهند.

برخلاف روغن‌های گیاهی دیگر در این گروه، درصد اسید اولئیک روغن کنجد حدود ۴۵ درصد و اسید لینولئیک آن حدود ۴۰ درصد از مجموع کل اسیدهای چرب آن می‌باشد.

استرول ها(sterols)

روغن کنجد در مقایسه با سایر روغن‌های گیاهی، مواد غیرقابل صابونی(حدود ۲ درصد) بیشتری دارد. مواد غیرقابل صابونی شامل استرول ها، تری ترپن‌ها و تری ترپن الکل‌ها، توکوفرول ها و لیگنان‌های کنجد می‌باشد. روغن کنجد یکی از منابع غنی استرول های گیاهی(فیتواسترول) می‌باشد. فیتواسترول ها یا استرول های گیاهی رقیب کلسترول در جذب هستند. بنابراین مصرف فیتواسترول موجب کاهش کلسترول خون و در نتیجه جلوگیری از حملات قلبی و عروقی می‌شود.

فیتواسترول ها و به طور خاص بتا سیتوسترول، از رشد سلول‌های سرطان کولون، سرطان پروستات و سرطان سینه نیز جلوگیری می‌کنند.

توکوفرول ها(Tocopherols)

شهرت روغن کنجد به خاطر مقاومت در برابر اکسید شدن آن است. یکی از دلایل این مقاومت بیش از حد به خاطر وجود توکوفرول در این روغن است و میزان آن در روغن کنجد ۱۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم است. گاما توکوفرول بیشترین میزان موجود در روغن کنجد را شامل می‌شود و پس از آن دلتا و آلفا هستند که حدود ۵ درصد توکوفرول موجود در روغن را شامل می‌شوند. در بین اقسام مختلف ایزومرهای توکوفرول، گاما توکوفرول قوی‌ترین آنتی اکسیدان موجود در روغن‌ها می‌باشد.

روغن کنجد تحریک پذیری غشاء مخاطی را کم می کند. این روغن برای درمان سرفه، یبوست، آرتریت و پوست خشک توصیه می شود

این خاصیت آنتی اکسیدانی، ماندگاری این روغن را در برابر حرارت در مقایسه با روغن‌های دیگر بسیار افزایش داده است. مقاومت اکسیداتیو روغن کنجد در برابر حرارت ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد ۱۷٫۵ ساعت می‌باشد که این روغن را در دسته روغن‌های با مقاومت بالا قرار می‌دهد. همچنین نقطه دود این روغن ۲۲۶ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. شایان ذکر است مقاومت حرارتی روغن‌های مخصوص سرخ کردنی در همین دما حداکثر ۱۴ ساعت می‌باشد. لذا از این روغن می‌توان در مصارف سرخ کردنی عمیق با طیب خاطر استفاده نمود.

کنجد، تقویت کننده مو

هرچند نانواییها امروزه با پاشیدن چند دانه کنجد مشتریان خود را با عنوان نان کنجدی فریب می دهند، اما اگر خوردن کنجد را در برنامه غذایی خود قرار دهید، موهایی پرپشت و مقاوم خواهید داشت.

متخصصان تغذیه می گویند روغن کنجد علاوه بر تقویت موها، برای رفع تنگی نفس، سرفه خشک و زخم ریه هم مفید است. همچنین سوزش ادرار را برطرف می کند.

دمکرده برگ کنجد هم اسهال خونی را درمان می کند و خوردن این دانه گیاهی برای رماتیسم، فشار خون بالا و ناراحتی کیسه صفرا مفید است.

در طب سنتی برای رفع قولنج، کنجد را آسیاب و با سرکه مخلوط می کردند و با افزودن مغز بادام پوست کنده هر روز به مقدار یک قاشق سوپ خوری میل می کردند.

ارده کنجد به همراه خرما غذایی مقوی برای رشد کودکان و همچنین کارگران یدی است. این دانه های ریز سفید و سیاه، قوای جنسی را تقویت می کند و نرم کننده معده و رودههاست.

خوردن یک قاشق غذاخوری کنجد موجب تامین ۱۴ درصد از نیاز کلسیم خانمها شده و اگر آنها عادت به بلند کردن ناخنهایشان داشته باشند با مصرف کنجد ناخنهایشان محکمتر شده و ترک و شکنندگی بر روی این عضو که جزیی از زیبایی انگشتان است دیده نمی شود.

به علاوه مصرف دو قاشق غذاخوری آن رساندن پنج میلیگرم روی را به بدن بخصوص پوست و مو و ناخنها آسان می کند.

شاید بدانید که کمبود روی چه اثراتی بر زیبایی دارد آکنه را کمتر می کند و از نازک شدن موها جلوگیری می کند و مانع ریزش موها بخصوص در خانمها می شود و در ضمن به دلیل توام شدن این ماده مغذی با ویتامین E این اثرات صد چندان شده و می توان از خواص ضدچروک و سفیدکنندگی (ضدلک) این ویتامین استفاده کرد.

حتما می دانید که کنجد چربی بسیاری دارد اما این چربی از نوع گیاهی و چند باندی است. این روغن دارای اسیدهای چرب ضروری است که در ساختمان پوست به عنوان یک جز اصلی محسوب می شوند و در صورتی که کمبودی از این مواد مغذی ایجاد نشود پوست کاملا یکنواخت و نرم و لطیف به نظر می رسد و جالب است بدانید که وجود همین چربیهاست که اگر با یک منبع پروتئینی دریافت شود (کنجد به همراه چربی پروتئین قابل توجهی دارد) به ترمیم موهای آسیب دیده پرداخته و از خشکی بیش از حد این عضو نیز جلوگیری میکند و موجب راحتی افرادی می شود که سالهاست از خشکی مو رنج برده و همواره از شانه زدن و رنگ کردن موهای خشکشان می هراسند.

امروزه از روغن کنجد بخصوص کنجد سیاه در تهیه انواع فراودههای آرایشی و بهداشتی خصوصا محصولاتی که برای رفع انواع خشکیها تجویز می شوند استفاده می شود.

معمولا در ترکیب انواع کرمها و ماسکها و شامپوهای ترمیمی از این روغن استفاده شده تا خاصیت درمانی آنها چند برابر شود. در آخر شما را با ماسکی که با روغن کنجد تهیه می شود و برای تقویت موهای خشک و آسیب پذیر توصیه می شود آشنا می کنیم.

قبل از هر چیز باید بگوییم که شما می توانید از این ماسک بسته به موهایتان هفته ای یک تا دو بار بعد از شستشوی آنها در حمام استفاده کنید.

مواردی که در تهیه این ماسک استفاده می شوند شامل:

روغن کنجد دو قاشق غذاخوری

زرده تخم مرغ یک عدد

شیر دو قاشق مرباخوری

آرد جوانه گندم دو قاشق غذاخوری

ابتدا مواد را کاملا مخلوط کرده و بعد از شستشوی موها در حمام این ماسک را بر تمام مو بخصوص پوست سر قرار داده و کاملا با دو دست ماساژ دهید. هر قدر ماساژ بیشتر باشد مواد آسانتر نفوذ می کنند.

سپس با گذشت ۱۰ دقیقه آنها را با آب ولرم آبکشی کنید. در ضمن اگر می خواهید مقدار زیادی از کنجد خام را به مدتی بیش از یک سال نگهداری کنید باید آن را در داخل ظرف شیشهای خشک و دربدار و دور از هرگونه رطوبت و قرار گرفتن در معرض نور خورشید ذخیره کنید.

همیشه به خاطر داشته باشید که در تکرار هر توصیه و عادتی زیاده روی نکنید حتی اگر این توصیه از سوی متخصصان مهم تلقی شود.

خواص روغن کنجد

وغن کنجد حاوی آنتی اکسیدان‌های طبیعی است که باعث از بین رفتن سرطان‌های خفته در بدن شده و موجب جلوگیری از سرطان‌های دستگاه گوارش، پروستات و سینه می‌شود. این روغن همچنین به دلیل دارا بودن ویتامین E موجب شفافیت و لطافت پوست می‌گردد.

روغن کنجد در بین روغن‌های خوراکی به ملکه‌ی روغن‌ها مشهور است. دانه کنجد بیشترین میزان روغن را در بین دانه‌های روغنی دیگر داراست اما با وجود این تولید آن بسیار کمتر از دانه‌های دیگر نظیر سویا، آفتابگردان و گلرنگ است.

روغن کنجد به عنوان یک روغن با قیمت و کیفیت بالا شناخته می‌شود. این روغن بیشترین مقاومت و ماندگاری را در بین روغن‌های خوراکی با درصد بالای چربی غیراشباع دارد. نوع لیگنان و آنتی اکسیدان‌های طبیعی موجود در این روغن باعث بروز مقاومت بسیار بالا در برابر اکسیداسیون و خواص فیزیولوژیکی ارزشمند روغن کنجد شده است.

ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد به گونه‌ای است که برای هر سه مصرف سرخ کردن، پخت و پز و سالاد قابل استفاده است.

• کاهش دهنده سطح کلسترول بد خون(LDL) و افزایش جذب کلسترول خوب(HDL)
• کاهش فشارخون در افراد مبتلا به فشار خون بالا
• جلوگیری از سرطان‌های سینه، پروستات و سرطان‌های دستگاه گوارش
• جلوگیری از تصلب شرایین و بسته شدن عروق
• جلوگیری از بروز سکته قلبی
• جلوگیری از بروز آب مروارید
• شفافیت و لطافت پوست به دلیل غنی بودن از ویتامین E
• مناسب برای سرخ کردن به دلیل مقاومت بالای حرارتی
• کاهش ابتلا به بیماری پارکینسون
• جلوگیری از بیماری‌های مفصلی و آرتروز
• خواص آنتی اکسیدانی فوق‌العاده به دلیل وجود دو ماده شیمیایی sesamol و sesamin. آنتی اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزادی که به سلول‌ها آسیب می‌رسانند و به روند پیری سرعت می‌بخشند مقابله می‌کند.
• ویتامین E موجود در آن از بیماری آلزایمر جلوگیری می‌کند.

خواص ذکر شده در مورد روغن کنجد بدین معنا نیست که شما آزادید هر چه قدر که می‌خواهید از آن در طی یک روز استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که کالری همه‌ی روغن‌ها یکسان است؛ یعنی هر ۵ گرم آن که معادل یک قاشق چای خوری می‌شود چیزی در حدود ۴۵ کیلوکالری انرژی دارد

• روغن کنجد تحریک پذیری غشاء مخاطی را کم می‌کند. این روغن برای درمان سرفه، یبوست، آرتریت و پوست خشک توصیه می‌شود.
• مصرف مرتب آن اضطراب را کاهش می‌دهد، گردش خون را تقویت می‌کند، مانع اختلالات عصبی می‌شود و سیستم دفاعی بدن را تقویت می‌کند.
• مصرف روغن کنجد، نشاط آور است، هوشیاری ایجاد می‌کند، دردهای مزمن و گرفتگی عضلات را کاهش می‌دهد.
• ویتامین E موجود در آن به رشد مو سرعت می‌بخشد.
• برای افرادی که از کم خونی و سرگیجه رنج می‌برند مفید است.
• مصرف موضعی این روغن، پوست را نرم و لطیف می‌کند.
• خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد.
• غرغره کردن آن، باکتری‌ها، از جمله باکتری‌های سرماخوردگی از بین می‌برد.
• محافظ طبیعی در برابر اشعه‌ی فرابنفش به حساب می‌آید.
• مانع شوره‌ی سر می‌شود.
• از پوست در برابر کلر موجود در آب استخر محافظت می‌کند.
• ماساژ با روغن کنجد انعطاف پذیری مفاصل را زیاد می‌کند.
• بریدگی‌ها و جراحت‌های سطحی را درمان می‌کند.
• پوست صورت به خصوص اطراف بینی را سفت می‌کند و مانع بزرگ شدن منفذهای پوستی صورت می‌شود.
• از بروز آکنه جلوگیری می‌کند.

خواص روغن کنجد

خواص ارده

ارده به‌عنوان یکی از فرآورده‌های به‌دست آمده از کنجد به صورت سنتی به‌عنوان صبحانه در ایران همراه نان و مواد شیرین مثل عسل و شیره انواع میوه‌ها از جمله خرما و انگور یا مربا مصرف می‌شود. ارده، مایعی روغنی است که از دانه کنجد پوست‌گیری و آسیاب شده به دست می‌آید و در واقع کنجد کوبیده است که در روغن خود غوطه‌ور شده در کل، ۷/۲۴ درصد ارده را پروتئین، ۵۹ درصد چربی، ۳/۲ درصد فیبر و ۳ درصد را موادمعدنی تشکیل می‌دهد.

مصرف هرازگاه ارده به‌عنوان صبحانه‌ به‌خصوص برای کودکان ایرادی ندارد اما افراد مبتلا به اضافه وزن و دیابت باید در مصرف آن احتیاط کنند. ارده سرشار از چربی است و کالری بالایی دارد بنابراین باید در مصرف آن حد اعتدال را رعایت کنید. ارده در مقایسه با روغن کنجد فواید بیشتری دارد زیرا در روغن کنجد تنها چربی و ویتامین‌های محلول در آنوجود دارد در حالی که در ارده دیگر مواد مغذی موجود در کنجد نیز حفظ می‌شود.

سایر خواص کنجد

• چاق کننده و تقویت نیروی جنسی( توصیه شده است برای تقویت قوای جنسی کنجد را با هم وزن خود شکر و خشخاش مخلوط کرده و به مقدار نصف وزن کنجد ، مغز بادام پوست کنده به آن اضافه کنید و این مخلوط را پودر کرده و هر روز به مقدار یک قاشق سوپ خوری میل گردد)
• برای رفع قلنج مفید است ( برای این اثر کنجد را آسیاب کرده و با سرکه مخلوط و میل گردد)
• کنجد گرفتگی صدا را باز می کند.
• نرم کننده معده و روده است.
• کره کنجد که در کانادا به تاهینی معروف است شبیه ارده می باشد و غذای خوبی برای کودکان است.
• ضماد کنجد پوست را نرم می کند ، کبودی ، تورم و سیاهی پوست را ازبین می برد
• اگر به محض سوختگی ضماد کنجد به محل سوختگی زده شود پوست تاول نمی زند و درد نیز ازبین می رود.
• اگرریشه کنجد را در آب بجوشانید و با آب آن موی سر خود را بشوئید موجب تقویت و سیاهی موی سر خواهد شد.
• اگر برگ کنجد را به سر بمالید باعث رشد و سیاهی موی سر می شود.
• ارده نرم کننده معده و روده ها است.
• کنجد ادرار آور و قاعده آور است.
• کنجد فشار خون را کاهش می دهد.
• کنجد ضد رماتیسم است.
• کنجد درمان کننده بواسیر است.
• از روغن کنجد شامپو درست می کنند که برای تقویت موی سر مفید است.
• کنجد برای رفع ناراحتی کیسه صفرا مفید است.
• کوبیده کنجد با عسل علاج نفخ شکم و باد روده هاست.
• دم کرده برگ های کنجد ، اسهال خونی را برطرف می کند.
• روغن کنجد برای رفع تنگی نفس ، سرفه خشک و زخم ریه مفید است.
• روغن کنجد سوزش ادرار را رفع می کند.
• مالیدن روغن کنجد به پوست صورت موجب درخشانی، شفافیت و نرم شدن پوست می شود.

· توصیه می شود از روغن کنجد به جای روغن زیتون در سالاد استفاده شود.

· حکیم ذکریا رازی می فرماید کوبیده کنجد و مغز گردو و توت خشک به نسبت مساوی علاج فراموشکاری و لرزیدن اندامهای بدن مثل لرزش دست و سر است که برای اثر پذیری از مخلوط هر سه باید به مدت یک ماه هر روز دو قاشق غذاخوری ازکوبیده این سه گیاه میل نمود.

مضرات کنجد :

کنجد با همه خواصی که دارد ، برای معده های ضعیف مناسب نیست زیرا ثقیل الهضم است. اینگونه افراد بهتر است روغن کنجد را با عسل و سرکه بخورند.

روغن کنجد:

عمدتاً مصرف خوراکی دارد و در صنایع داروسازی از آن به عنوان حلال در محلول های تزریقی عضلانی استفاده می شود و استعمال خارجی آن بر اندام های مختلف بدن می باشد. روغن کنجد به عنوان پادزهر سموم نیز به کار گرفته می شود.همچنین در درمان لک سوختگی روی بدن استفاده دارد. مصرف مداوم کنجد میتواند بر تقویت حافظه تاثیر گذار باشد. روغن کنجد روغن خوراکی حاصل از دانه های کنجد می باشد که یک روغن پخت و پز در کشورهای جنوب هند، چین، ژاپن، خاورمیانه، کره استفاده می شود و همچنین به عنوان یک تقویت کننده عطر و طعم در غذاهای آسیای جنوب شرقی کاربرد دارد. روغن کنجد از دانه کنجد غنی شده گرفته شده است که جایگزین طب گردیده است. بعنوان ماساژ سنتی و انواع شیوه های درمانی به روز استفاده می شود. طب سنتی در هند واقع در منطقه “آیورودا” از روغن کنجد جهت آرام کردن علائم مربوط به استرس استفاده می شود . تحقیقاتی که در حال اجرا است، نشان می دهد که وجود آنتی اکسیدان غنی شده و چربی های اشباع نشده در روغن کنجد می تواند به کنترل فشار خون کمک کند. این روغن بعنوان محبوبترین روغن در آسیا و همچنین یکی از اصلی ترین محصول روغنی شناخته شده است، به منظوراستخراج روغن با توجه به محدودیت برداشت دستی وجود دارد امروزه از روش های مدرن برای تولید آن استفاده می گردد.

تاریخ مصرف کنجد:

متجاوز از پنج هزار سال است که انسان به خواص معجزه آسای کنجد پی برده است. پهلوانان قدیم آن را برای زیاد کردن زور می خوردند و امروز هم در بین قهرمانان ترکیه قابل توجه است و دارای ارزش زیادی است.

هندیها بیش از سایر اقوام برای این گیاه خاصیت و اثرات معجزه آسا قایلند و آن را زیادکننده قدرت و عامل طول عمر می شناسند و روی این اصل آن را در تشریفات مذهبی زیاد می خورند و همانطور که ما ایرانیان خرما و انجیر خیرات می کنیم آنها کنجد و شیرینهایی که با کنجد درست کرده اند خیر می کنند و بدون تردید علت طول عمر در بین مرتاضین و بعضی از دهاتیهای هندی خوردن کنجد است.

خوردن این گیاه از قدیم در ایران معمول بوده است، نانوایان مغز آن را روی نان می پاشیدند و آن کاری است که الان هم باید معمول شود.

حلواسازان آن را به کار می بردند که متاسفانه امروز ترک شده است. روغن کنجد دیر فاسد می شود و سابقا خوردن آن بسیار معمول بوده و هنوز هم معمول است.

شیر کوبیده آن و گیاههای دیگر را جهت رفع سوزش معده مفید می دانستند و معتقد بودند ترشی معده را کم می کند و سودا را از بین می برد. آب برگ کنجد برای تقویت مو و بلند شدن آن تاثیر نیکوی دارد و برای این کار بایستی آب آن را با کوبیدن یا فشار گرفت و به سر مالید.

میوه این گیاه به صورت کپسول و محتوی دانه های کوچک و مسطح و بیضوی است که دانه کنجد نامیده می شود و قسمت مورد استفاده این گیاه است.

وطن اصلی کنجد هندوستان است که از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. در حال حاضر چین بزرگترین تولیدکننده کنجد در دنیا است. هندوستان و حبشه از نظر تولید، بعد از چین قرار دارند. در ایران نیز مقداری کنجد تولید می شود که بیشتر آن به مصرف تهیه روغن و حلوا ارده می رسد.

تاریخ مصرف کنجد

نکاتی جالب در مورد کنجد:

مخلوط کردن برگ کنجد با حنا جهت مشکی کردن مو نیز نتایج نیکو دارد و نیز جوشانده برگ آن برای دراز شدن و مشکی شدن مو نافع است.

روغن کنجد برای جلای مو بسیار مفید و بهترین روغنهاست. روستاییانی که هنوز روغن کنجد می خورند عمر زیادتری می کنند و تا ۸۰ سالگی تقریبا جوان هستند. برای اولین بار چند دانشمند فرانسوی در ترکیه به خواص معجزه آسای این گیاه پی برده و مصرف آن را در اروپا معمول کردند و امروز غذاهای اختصاصی از آن می سازند و می فروشند و اکنون ترکیبی از آن به نام تامینا معروف است ودر فرانسه معمول است. تامینا لغتی است ترکی به معنی کنجد و ترکیبی از آن است.

در سال ۱۹۲۴ یک دانشمند آمریکایی که درهند به خواص معجزه آسای این گیاه پی برده بود یک سلسله امتحانات علمی را درباره آن شروع کرد و به این موضوع پی برد که این گیاه دارای مواد سفیده ای و چربی است و از همه مهمتر اینکه مواد سفیده ای این گیاه به طور خام نیز قابل هضم است و دارای پانزده نوع مواد سفیده ای است و برای کسانی که نمی خواهند گوشت بخورند خوردن آن تقریبا واجب است و می توان آن را گوشت گیاهی نامید. لسیتین این گیاه حتی از باقلای هندی بیشتر است.

لسیتین چربی فسفر داری است که وجود آن برای نسوج و اعصاب نهایت لزوم را دارد و مغز و غدد انسان احتیاج زیادی به آن دارد. تقویت قوه حافظه بشر احتیاج زیادی به این ماده دارد و تقریبا ۲۸ درصد مغز از لسیتین ساخته شده است و مغز انسان بیش از سایر حیوانات ازاین ماده دارد و سر موفقیت بشر و پیشرفت آن در عالم تمدن مرهون همین لسیتین است که در گوشت و زرده تخم مرغ و گیاههایی مانند: باقلای چینی، ماش، قره ماش، خرفه و کنجد وجود دارد.

در امتحانات تشریحی ثابت شده که بیماران فکری در اعصابشان مقدار لسیتین پایین آمده است و در نتیجه خوردن اکسیر لسیتین یه سرعت معالجه می شوند، کلیمیها کنجد زیاد می خورند و زیاد زیرک هستند. کنجد معدن مواد معدنی قابل جذب است و دارای منیزیم، کلسیم، آهن، سیلیس، آلومینیوم، کورم، مس، نیکل، سدیم و چندین فلز و شبه فلز دیگر است. اثر کنجد بیشتر در اثر داشتن ویتامینهای زیاد آنست مخصوصا ویتامینهای ب و ویتامینهای ف که فراوان دارد.

نگهداری از کنجد:

ارده و روغن کنجد سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده‌اند که اگر در معرض هوای گرم و نور قرار بگیرند، چربی‌هایشان اکسید شده و روغن به اصطلاح فاسد می‌شود بنابراین کنجد و فرآورده‌های تهیه‌شده از آن باید در جای خشک، خنک و دور از نور آفتاب نگهداری ‌شود.